Οι φυλλοειδείς όγκοι του μαστού είναι μία πολύ ιδιαίτερη κατηγορία. Κατά κανόνα είναι καλοήθεις (60-80% στη βιβλιογραφία). Απεικονιστικά μοιάζουν με ινοαδενώματα όταν είναι καλοήθεις.
Μπορεί όμως να ανήκουν και στην ενδιάμεση κατηγορία ή να είναι κακοήθεις. Στην τελευταία περίπτωση χρησιμοποιείται και ο όρος φυλλοειδές κυστεοσάρκωμα.
Οι κακοήθεις φυλλοειδείς όγκοι διαφέρουν από τους περισσότερους άλλους καρκίνους του μαστού σε διάφορα σημεία:
Έχουν ομαλά όρια στην απεικόνιση, δίνουν κατά κύριο λόγο αιματογενείς και όχι λεμφογενείς μεταστάσεις και έχουν την τάση να υποτροπιάζουν τοπικά.
Γι' αυτό το λόγο χρειάζονται πολύ μεγάλύτερα όρια εκτομής και σε πολλές περιπτώσεις μαστεκτομή. Επίσης είναι ευαίσθητοι στην ακτινοβολία και κατά κανόνα δεν ανταποκρίνονται στη χημειοθεραπεία.
Υποτιθέμενα ινοαδενώματα που μεγαλώνουν γρήγορα πρέπει να διευκρινίζεται οπωσδήποτε αν είναι φυλλοειδείς όγκοι.
Ο τρόπος είναι η βιοψία με κόπτουσα βελόνη. Έτσι μπορεί να προετοιμαστεί σωστά ένα χειρουργείο.
Η ανάγκη της ογκοπλαστικής είναι επιτακτική στους μεγάλους φυλλοειδείς όγκους, ιδιαίτερα αν το στήθος είναι σχετικά μικρό.
Αυτό συμβαίνει διότι το όριο εκτομής πρέπει να είναι 1-2 εκατοστά, ανάλογα με το είδος του όγκου, προκειμένου να μειωθεί η πιθανότης υποτροπής.
Ένας λόγος που η υποτροπή στους φυλλόειδείς όγκους είναι ανεπιθύμητη είναι ότι καμμιά φορά υποτροπιάζουν έχοντας πιο κακοήθη χαρακτήρα από την πρώτη φορά (δηλαδή ο καλοήθης φυλλοειδής όγκος μπορεί να υποτροπιάσει ως ενδιαμέσου τύπου και ο ενδιαμέσου τύπου ως κακοήθης).
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να διευκρινίζουμε με βιοψία (και όχι με κυτταρολογική) αν έχουμε να κάνουμε με ινοαδένωμα ή φυλλοειδή όγκο.
Η βιοψία αυτή γίνεται υπό υπερηχογραφικό έλεγχο με κόπτουσα βελόνη. επί υποψίας φυλλοειδούς όγκου καλόν είναι να λαμβάνονται περισσότερα δείγματα απ' ότι συνήθως.
Οι φυλλοειδείς όγκοι πρέπει να αφαιρούνται πάντα διότι παρουσιάζουν εσωτερική ετερογένεια και πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής.